Aciz.net

Gordon Allport, kişilik psikolojisi alanında önemli bir psikologdur ve kişilik tipleri teorisi ile tanınır. Allport'un teorisi, kişilik özelliklerinin üç ana boyutuna dayanır: merak, sorumluluk ve sosyallik.

Merak, insanların dış dünyayı keşfetmek ve anlamak için içgüdüsel bir eğilimdir. Meraklı kişiler, yeni deneyimler ararlar ve yeni bilgiler öğrenmek için çaba sarf ederler.

Sorumluluk, insanların kendi davranışlarını kontrol etme ve sonuçlarına karşı sorumlu hissetme eğilimini ifade eder. Sorumluluk sahibi kişiler, kararlarına bağlı kalır ve hedeflerine ulaşmak için çalışırlar.

Sosyallik, insanların diğer insanlarla etkileşim kurma ve ilişki kurma eğilimini ifade eder. Sosyal kişiler, başkalarıyla bağlantı kurmaktan keyif alırlar ve başkalarının duygularına ve ihtiyaçlarına saygı gösterirler.

Allport, insanların bu üç boyutun farklı kombinasyonlarına sahip olduğunu ve bu kombinasyonların kişiliklerini şekillendirdiğini belirtir. Allport ayrıca, kişiliklerin sabit değil, değişken ve geliştirilebilir olduğunu savunur.

Allport'un kişilik tipleri teorisi, insanların kişiliklerini anlamak için önemli bir araçtır. Bu teori, kişilik özelliklerinin insanların davranışlarını belirlediğini ve her insanın kendine özgü bir kişilik tipine sahip olduğunu kabul eder. Allport, insanların kişiliklerinin değişebileceğini ve geliştirilebileceğini savunarak, kişilik gelişimindeki sürecin önemini vurgular. Bu nedenle, Allport'un kişilik tipleri teorisi, kişilik psikolojisi alanında önemli bir rol oynar.

*

Allport'un kişilik tipleri teorisi, insanların kişilik özelliklerini üç ana boyuta dayandırır: merak, sorumluluk ve sosyallik. İnsanlar, bu üç boyutun farklı kombinasyonlarına sahip olabilirler ve bu kombinasyonlar kişiliklerini şekillendirir.

Allport'un teorisine göre, insanların merak, sorumluluk ve sosyallik boyutlarından her biri için yüksek ya da düşük puan alabileceği gibi, her bir boyut için orta seviyede de puan alabilirler. Bu, farklı kişilik tipleri için birçok kombinasyon oluşturur.

Örneğin, bir kişi yüksek düzeyde meraklı, yüksek düzeyde sorumluluk sahibi ve düşük düzeyde sosyal olabilir. Bu tip bir kişi, bilgi edinmeye, hedeflerine ulaşmaya ve kendisiyle ilgilenmeye odaklanarak, genellikle diğer insanlarla olan etkileşimlerinde sınırlı olabilir.

Diğer bir örnek, düşük düzeyde meraklı, yüksek düzeyde sorumluluk sahibi ve yüksek düzeyde sosyal olan bir kişidir. Bu kişi, sorumluluklarını yerine getirmek ve başkalarıyla bağlantı kurmak için çaba sarf ederken, yeni deneyimlerden ziyade günlük rutinlerini takip etme eğiliminde olabilir.

Allport'un kişilik tipleri teorisi, kişilik özelliklerinin insanların davranışlarını belirlediğini ve kişiliklerin sabit değil, değişken ve geliştirilebilir olduğunu savunur. Bu nedenle, Allport'un teorisi, kişilik psikolojisi alanında önemli bir rol oynar ve insanların farklı kişilik tiplerine sahip olabileceği ve her insanın kendine özgü bir kişilik tipine sahip olduğu fikrini destekler.

Merak (Curiosity)

Merak, bir kişinin yeni şeyler öğrenmek ve keşfetmek istemesi ile ilgilidir. Meraklı insanlar, çevrelerindeki dünyaya dikkatle bakarlar ve farklı deneyimler ararlar. Merak, yeniliklere açık olmayı ve yaratıcılığı tetikleyebilir.

Yüksek: Meraklı insanlar, sık sık farklı deneyimler ararlar ve yeni fikirler keşfetmek için çaba gösterirler. Yaratıcı ve yenilikçi olabilirler.

Orta: Orta düzeyde meraklı insanlar, genellikle rutin işleri tercih ederler ancak yeni şeyler öğrenmeye açıktırlar. Arada sırada farklı deneyimler ararlar.

Düşük: Düşük düzeyde meraklı insanlar, genellikle mevcut bilgilerine güvenirler ve yenilikçi fikirlere kapalı olabilirler.

Sorumluluk (Responsibility)

Sorumluluk, bir kişinin taahhütlerini yerine getirme konusundaki eğilimini ifade eder. Sorumluluk sahibi insanlar, işlerini tamamlamak için gerekli çabayı gösterirler ve diğer insanların ihtiyaçlarını göz önünde bulundururlar.

Yüksek: Yüksek düzeyde sorumluluk sahibi insanlar, taahhütlerini her zaman yerine getirmeye çalışırlar ve diğer insanların ihtiyaçlarını göz önünde bulundururlar. Güvenilir ve özverili olabilirler.

Orta: Orta düzeyde sorumluluk sahibi insanlar, işlerini tamamlamak için gereken çabayı gösterirler ancak bazen taahhütlerini yerine getirmede zorluk yaşayabilirler.

Düşük: Düşük düzeyde sorumluluk sahibi insanlar, taahhütlerini yerine getirmek konusunda zorluk yaşayabilirler ve diğer insanların ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmada eksiklik gösterebilirler.

Sosyallik (Sociability)

Sosyallik, bir kişinin sosyal etkileşimlere ve insanlarla olan ilişkilerine olan ilgisini ifade eder. Sosyal insanlar, diğer insanlarla iletişim kurmayı ve etkileşimde bulunmayı severler.

Yüksek: Yüksek düzeyde sosyal insanlar, diğer insanlarla iletişim kurmayı ve etkileşimde bulunmayı severler. Sosyal çalışmalarda ve insanlarla çalışma gerektiren mesleklerde başarılı olabilirler.

Orta: Orta düzeyde sosyal insanlar, diğer insanlarla etkileşim kurmaktan hoşlanırlar ancak bazen yalnız kalmayı da tercih edebilirler.

Düşük: Düşük düzeyde sosyal insanlar, diğer insanlarla iletişim kurmakta zorluk yaşayabilirler ve genellikle yalnız kalmayı tercih ederler.



Bu teoriden yola çıkarak 8 tip üretebiliriz.

Stratejist: C+R+S+
Analitik: C+R-S+
İlgili: C-R+S+
Gözlemci: C-R-S-
Performansçı: C-R+S+
Uzman: C-R-S+
Eğlenceli: C-R-S+
Bağımsız: C-R-S-

1. Stratejist: (C+R+S+)

Stratejistler, yüksek merak, sorumluluk ve sosyallik düzeyine sahip kişilerdir. Bu özellikleri nedeniyle liderlik pozisyonlarına uygun sektörlerde çalışabilirler. Stratejistler, yenilikçi düşünceleri benimserler ve bu düşünceleri hayata geçirirler. İnsan ilişkilerinde başarılıdırlar ve birçok farklı durumda çözüm üretebilirler.

Güçlü Yönleri: Yaratıcı, kararlı, işbirlikçi, sorumluluk sahibi

Zayıf Yönleri: Mükemmeliyetçilik, eleştirel düşünme, zorlayıcı davranışlar

Yüksek: Merak, Sorumluluk, Sosyallik

Örnek MBTI tipleri: ENTJ, ENTP, INTJ

2. Analitik: (C+R-S+)

Analitikler, yüksek merak ve sorumluluk düzeyine sahip ancak düşük sosyallik düzeyine sahip kişilerdir. Bu özellikleri nedeniyle bilim, teknoloji veya matematik alanlarında başarılı olabilirler. Analitikler, sorunları çözmek için bilimsel yöntemleri benimserler ve verileri analiz ederler.

Güçlü Yönleri: Analitik düşünme, kararlılık, bağımsızlık, öğrenmeye açıklık

Zayıf Yönleri: Sosyal becerilerde zayıflık, eleştirel düşünme, esneklik eksikliği

Yüksek: Merak, Sorumluluk

Örnek MBTI tipleri: INTJ, INTP, ISTJ

3. İlgili: (C-R+S+)

İlgililer, yüksek merak ve sosyallik düzeyine sahip ancak düşük sorumluluk düzeyine sahip kişilerdir. İletişim, eğlence veya turizm gibi sektörlerde çalışabilirler. İlgililer, diğer insanlarla iyi geçinebilirler ve hayal güçleri zengin olduğu için yaratıcı işlerde başarılı olabilirler.

Güçlü Yönleri: Yaratıcılık, empati, ilişki kurma yeteneği, eğlence

Zayıf Yönleri: Disiplinsizlik, kararsızlık, ilgisizlik

Yüksek: Merak, Sosyallik

Örnek MBTI tipleri: ENFP, ESFP, ISFP

4. Gözlemci: (C-R-S-)

Gözlemciler, yüksek merak düzeyine sahip ancak düşük sosyallik ve sorumluluk düzeyine sahip kişilerdir. Gözlemciler, yalnız başlarına çalışmayı tercih ederler ve gözlem yoluyla öğrenirler. Gözlemciler, hayatın küçük ayrıntılarına odaklanırlar ve bu nedenle detaycıdırlar.

Güçlü Yönleri: Gözlemci, sabırlı, detaycı, verimlilik

Zayıf Yönleri: Sosyal becerilerde zayıflık, esneklik eksikliği, risk almaktan kaçınma

Yüksek: Merak

Örnek MBTI tipleri: INTP, ISTP, INTJ

5. Performansçı: (C-R+S+)

Performansçılar, yüksek sorumluluk ve sosyallik düzeyine sahip ancak düşük merak düzeyine sahip kişilerdir. Performansçılar, organizasyon ve planlama yetenekleri ile öne çıkarlar ve başarılı bir kariyer yapabilirler. Performansçılar, işlerini tamamlamak için mücadele ederler ve genellikle hırslıdırlar.

Güçlü Yönleri: Kararlılık, sorumluluk, örgütlü, işbirlikçi

Zayıf Yönleri: Yeniliğe açık olmama, risk almaktan kaçınma, eleştirel düşünme eksikliği

Yüksek: Sorumluluk, Sosyallik

Örnek MBTI tipleri: ESTJ, ESFJ, ISTJ

6. Uzman: (C-R-S+)

Uzmanlar, yüksek sorumluluk düzeyine sahip ancak düşük merak ve sosyallik düzeyine sahip kişilerdir. Bu nedenle, uzmanlar genellikle teknik, mühendislik veya bilim alanlarında çalışırlar. Uzmanlar, teknik bilgiye hakimdirler ve çözümler bulmak için analitik yöntemleri kullanırlar.

Güçlü Yönleri: Disiplinli, özgüvenli, bilgiye hakim, çalışkan

Zayıf Yönleri: Değişkeni zorlu bulma, sosyal becerilerde zayıflık, esneklik eksikliği

Yüksek: Sorumluluk

Örnek MBTI tipleri: ISTJ, INTJ, ISFJ

7. Eğlenceli: (C-R-S+)

Eğlenceli kişiler, yüksek sorumluluk düzeyine sahip ancak düşük merak ve sosyallik düzeyine sahip kişilerdir. Eğlenceli kişiler, sanat, eğlence veya moda gibi sektörlerde çalışabilirler. Eğlenceli kişiler, hayatın keyifli yönlerine odaklanırlar ve yaratıcı düşünce süreçlerine hakimdirler.

Güçlü Yönleri: Yaratıcılık, eğlence, esneklik, insan ilişkilerinde başarılı

Zayıf Yönleri: Disiplinsizlik, sıkı çalışma alışkanlıklarında eksiklik, risk almaktan kaçınma

Yüksek: Sorumluluk

Örnek MBTI tipleri: ESFP, ENFP, ISFP

8. Bağımsız: (C-R-S-)

Bağımsız kişiler, yüksek merak, sosyallik ve sorumluluk düzeyine sahip olmadıkları için, diğer tiplerin tersine zorluklarla karşılaşabilirler. Bağımsız kişiler genellikle yalnız başlarına çalışırlar ve bu nedenle işletme yönetimi veya freelance çalışma gibi sektörlerde başarılı olabilirler.

Güçlü Yönleri: Özgürlük, yaratıcılık, esneklik, sorumluluk sahibi

Zayıf Yönleri: Sosyal becerilerde zayıflık, organizasyon eksikliği, işbirliğine açık olmama

Yüksek: Yok

Örnek MBTI tipleri: ISTP, INTP, ESTP

Gordon Allport kimdir?

Gordon Allport, 20. yüzyılın önde gelen psikologlarından biridir. 11 Kasım 1897'de doğmuş ve 9 Ekim 1967'de ölmüştür. ABD'de doğmuş ve Harvard Üniversitesi'nde psikoloji profesörü olarak çalışmıştır. Allport, kişilik psikolojisi konusunda öncü çalışmalar yapmış ve kişilik teorileri konusunda önemli katkılarda bulunmuştur.