Aciz.net

Aciz.Net

Daha çok meslek seçimi ile ilgili gibi gözüksede insan okuma konusunda gözönünde tutulabilecek bir sistemdir. Amerikan psikolog ve meslek danışmanı John L. Holland tarafından geliştirilmiştir. RIASEC olarakta adlandırılır.

Holland'a göre altı kişilik tipi aşağıdaki gibidir.
1.Gerçekçi Tip (Realistic)
2.Araştırmacı Tip (Investigative)
3.Sanatçı Tip (Artistic)
4.Sosyal Tip (Social)
5.Girişimci Tip (Enterprising)
6.Geleneksel Tip (Conventional)

Enneagram, kişisel gelişim ve psikolojik keşifte kullanılan bir modeldir. Bu model, bireylerin davranışları, düşünce yapıları ve hissiyatları üzerine farkındalık geliştirmelerine yardımcı olur. Enneagram, kişiliği 9 farklı tip ile tanımlar ve her bir tipin özellikleri, güçlü yönleri, zayıflıkları ve olası gelişim alanları hakkında bilgi verir.

Enneagram, modern psikolojinin temel prensiplerine dayanır ve kişilik tiplerini açıklarken, davranışlarımızı belirleyen temel motivasyonlarımızı da ortaya koyar. Bu motivasyonlar, çocukluk dönemlerinde yaşadığımız tecrübelerden ve iç dünyamızdaki derin korkulardan kaynaklanır. Bu korkular, her bir tipin farklı bir şekilde davranmasına ve düşünmesine neden olur.

Burada OCEAN-Big Five kişilik tiplemesinin 5 boyutunun açıklamasını göreceksiniz. Ve MBTI ile karşılıklarını verdik.

Ocean 5 faktörü, kişilik psikolojisinde en sık kullanılan ve beş ana boyuta dayanan bir modeldir. Her boyut, bir harfle temsil edilen bir isim ve birkaç özellikle tanımlanır:

1. O (Openness) - Yaratıcılık/Açıklık: Yaratıcı, hayalperest ve maceraperest olanlar, yüksek bir açıklık seviyesine sahiptirler.
2. C (Conscientiousness) - Sorumluluk: Disiplinli, organizeli ve güvenilir olanlar, yüksek bir sorumluluk seviyesine sahiptirler.
3. E (Extraversion) - Dışa Dönüklük: Konuşkan, sosyal ve enerjik olanlar, yüksek bir dışa dönüklük seviyesine sahiptirler.
4. A (Agreeableness) - Uyum: Empatik, nazik ve işbirlikçi olanlar, yüksek bir uyum seviyesine sahiptirler.
5. N (Neuroticism) - Duygusal Kararlılık: Endişeli, hassas ve kaygılı olanlar, yüksek bir nörotikizm seviyesine sahiptirler.

Bu beş faktör, insan davranışını ve kişilik özelliklerini açıklamak için kullanılır ve birçok farklı alanda araştırmaların konusu olmuştur.

Honey and Mumford model - 1986, öğrenme stillerini belirlemek ve öğrenme sürecini optimize etmek için kullanılan bir modeldir. Model, Peter Honey ve Alan Mumford tarafından geliştirilmiştir ve insanların öğrenme tarzlarını belirlemek için kullanılır.

Model, birçok farklı öğrenme stiline sahip insanların farklı öğrenme tercihleri olduğunu belirtir. Honey ve Mumford, dört farklı öğrenme stili tanımlamıştır ve bu stilleri belirleyen kişilik özellikleri, motivasyon faktörleri ve öğrenme yaklaşımlarını açıklamışlardır.

Honey ve Mumford modeli, işletme ve eğitim alanlarında kullanılır. Model, öğrenme sürecini optimize etmek için öğretmenlerin ve eğitimcilerin öğrencilerin öğrenme stillerini belirlemelerine yardımcı olabilir. Ayrıca iş yerlerinde, eğitim programları ve performans değerlendirme süreçlerinde de kullanılabilir.

Fizyonomi ilmi, insan yüzü, vücut dili ve fiziksel özelliklerin kişilik özellikleri hakkında bilgi sağladığı düşüncesine dayanan bir ilim dalıdır. Tarihi çok eski zamanlara kadar uzanır ve çeşitli kültürlerde farklı şekillerde uygulanmıştır.

Antik Çin ve Mısır'da, yüz hatları ve fiziksel özelliklerin kişilik hakkında bilgi verdiğine inanılırdı. Hippocrates ve Galen gibi antik Yunan hekimleri de, yüz hatlarının insan sağlığı hakkında ipuçları sağladığına inanıyorlardı.

Fizyonomi ilminin modern anlamda gelişimi, 19. yüzyılda İtalyan doktor Cesare Lombroso tarafından başlatıldı. Lombroso, insan yüzündeki belirli özelliklerin suçluluk hakkında bilgi sağladığını düşünüyordu. Bu teori sonrasında fizyonomi ilmi, Avrupa'da popüler hale geldi ve birçok araştırmacı tarafından incelendi.

Yüz şekilleri ve fiziksel özellikler, tarih boyunca insanların kişilikleri ve karakter özellikleri hakkında ipuçları sunan önemli unsurlar olmuştur. Farklı yüz şekilleri, alın genişliği, kaş yapısı ve dudak şekilleri gibi özellikler, her bireyin benzersiz kişiliğinin ve özelliklerinin bir yansıması olarak kabul edilir.

Bu yazıda, oval, kare, yuvarlak, üçgen ve elmas yüz şekillerinin yanı sıra çeşitli fiziksel özelliklerin karakteristik özelliklerini ve bu özelliklerin kişiliklerle ilişkisini inceleyeceğiz. Bu bilgiler, insanların birbirleriyle olan ilişkilerinde ve sosyal etkileşimlerinde daha iyi anlayış ve empati geliştirmelerine yardımcı olabilir.

İnsanlar, iletişim kurarken belirli davranış kalıplarına sahip olabilirler. Pasif-agresifler, ayartıcılar, kurbanlar, buz salkımları, pısırıklar, yalancılar, narsistler, ukelalar, rekabetçiler, vericiler, kabadayılar, şakacılar, farkındalık sahibi olmayanlar ve gerçek ilişki kuranlar bu kalıpların bazı örnekleridir.

Her bir kişilik tipi, başkalarına karşı farklı tutumlar sergiler ve farklı iletişim stillerine sahiptir. Aşağıda her bir kişilik tipini ayrıntılı bir şekilde ele alacağız ve sizin de kendinizi veya çevrenizdeki insanları daha iyi anlamanıza yardımcı olacak ipuçları sunacağız.

Belbin Takım Rölü Testi, takım içindeki farklı yetenekleri tanımlayarak, takımın verimliliğini ve başarısını artırmayı amaçlayan bir araçtır. Belbin Testi, belirli bir takım rolü için en uygun kişileri tanımlamak ve takım üyelerinin birbirleriyle olan etkileşimlerini optimize etmek için kullanılır.

Meredith Belbin tarafından geliştirilen Belbin Testi, farklı kişilik özelliklerine sahip insanların nasıl birbirleriyle etkileşebileceğini ve takım üyelerinin birbirlerine hangi yönlerden ihtiyaç duyabileceğini belirlemek için kullanılan bir araçtır. Belbin Testi, takım üyelerinin yeteneklerini belirleyerek, takım içindeki uyumu artırır ve böylece takımın performansını en üst düzeye çıkarmaya yardımcı olur.

İnsanlar arasındaki iletişimde bazen kolaylıkla anlaşılabilirken, bazen de iletişim sorunları yaşanabiliyor. Bu sorunların bazıları ise bazı kişilik tiplerinden kaynaklanıyor. Robert Greene'in "Baştan Çıkarma Sanatı" kitabında bahsettiği 8 itici tip, birçok insan için zorlu bir iletişim engeli oluşturuyor. Bu itici tipler; Kaba Saba, Boğucu, Ahlakçı, Eli Sıkı, Beceriksiz, Geveze, Tepkici ve Zevksiz'dir.

Kaba Saba kişilik tipi, diğer insanlarla iletişimde kaba, sert ve agresif bir tavır sergileyen kişilerdir. Boğucu kişilik tipi ise, başkalarının özgürlüklerine saygı duymayan, sürekli olarak onları kontrol etmeye çalışan ve bağımsızlık isteyenlere baskı yapan kişilerdir.

Gerardus Heymans küpü, Hollandalı filozof Gerardus Heymans tarafından geliştirilen bir deneyimsel psikoloji teorisidir. Heymans, bu teoriyi insan davranışının anlaşılması ve açıklanması için bir çerçeve olarak önerdi. Heymans küpü, insan davranışının üç boyutlu bir modelini sunar: duygu, algı ve hareket.

Heymans'a göre, insan davranışı bir küpün üç boyutlu uzayında yer alır. Bu küpün her bir boyutu, insan davranışının farklı yönlerini temsil eder. Duysal boyut, insanların dünya ile etkileşimlerini ve duygularını ifade eder. Algısal boyut, insanların dünyayı nasıl algıladığını ve anladığını ifade eder. Hareket boyutu ise, insanların davranışlarını, eylemlerini ve hareketlerini ifade eder.

Erich Fromm, 20. yüzyılın önde gelen psikologlarından biridir ve insan davranışlarına, kişilik özelliklerine ve toplumsal yapıya ilişkin önemli çalışmalarıyla tanınmaktadır. Fromm'un kişilik tipleri teorisi, insanların davranışlarını belirleyen temel özellikleri ve toplum içindeki konumlarını açıklamayı amaçlar.

Fromm, kişilik tiplerini, insanların toplumsal yapıya ve çevrelerine karşı tutumlarına göre sınıflandırmıştır. Beş farklı kişilik tipi belirlemiştir: Alıcı Tip, Sömürücü Tip, İstifçi Tip, Pazarlamacı Tip ve Üretken Tip.

Gordon Allport, kişilik psikolojisi alanında önemli bir psikologdur ve kişilik tipleri teorisi ile tanınır. Allport'un teorisi, kişilik özelliklerinin üç ana boyutuna dayanır: merak, sorumluluk ve sosyallik.

Merak, insanların dış dünyayı keşfetmek ve anlamak için içgüdüsel bir eğilimdir. Meraklı kişiler, yeni deneyimler ararlar ve yeni bilgiler öğrenmek için çaba sarf ederler.

Sorumluluk, insanların kendi davranışlarını kontrol etme ve sonuçlarına karşı sorumlu hissetme eğilimini ifade eder. Sorumluluk sahibi kişiler, kararlarına bağlı kalır ve hedeflerine ulaşmak için çalışırlar.

16PF (16 Personality Factors) kişilik envanteri, insanların 16 temel kişilik özelliğini değerlendiren bir kişilik testidir. 16PF, Raymond Cattell tarafından geliştirilmiştir ve bu ölçüm aracı, kişilik özelliklerinin ölçülmesi ve analiz edilmesi için kullanılır.

16PF, Cattell'in faktör analizi yöntemini kullanarak kişilik özelliklerini ölçer. Bu yöntem, bir dizi öğeyi temel faktörlere indirgeyerek daha az sayıda temel özelliği ortaya çıkarmayı amaçlar. 16PF'nin amacı, insanların kişilik özelliklerini daha iyi anlamalarına ve bu bilgiyi kariyer planlaması, ilişkiler ve kişisel gelişim alanlarında kullanmalarına yardımcı olmaktır.

Sternberg'in Aşk Üçgeni, psikolog Robert Sternberg tarafından geliştirilen bir aşk teorisidir. Bu teoriye göre, aşk üç temel bileşenden oluşur:

Tutku (Passion): Kişinin fiziksel ve duygusal bir çekim hissettiği, romantik hislerin yoğun olduğu bileşendir.

Bağlılık (Commitment): Bir ilişkiyi devam ettirmeye karar vermenin yanı sıra, ilişkideki ortak amaç ve değerlerin paylaşılması gibi daha pragmatik bir boyutu da içeren bileşendir.

Yakınlık (Intimacy): Birbirine duygusal olarak yakın olmak, açıklık, paylaşım, anlayış ve güven gibi bileşenleri içeren bileşendir.

İnsanlar tarih boyunca sevgi kavramını anlamaya çalışmışlardır ve bu konuda birçok teori geliştirmişlerdir. Sevginin ne olduğunu, nasıl hissedildiğini, nasıl ifade edildiğini ve ilişkilerdeki rolünü anlamak için birçok farklı yaklaşım kullanılmıştır. Bu yaklaşımlar, sosyal psikologlar, antropologlar, psikoterapistler ve diğer araştırmacılar tarafından geliştirilmiştir.

Bu yazıda, sevgi kavramını anlamaya yönelik bazı önemli teorileri listeleyeceğiz. Bu teoriler arasında Sternberg'in Üçlü Bileşen Teorisi, Hazan ve Shaver'ın Yetişkin Bağlanma Stilleri Teorisi, Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi, Berscheid ve Walster'ın Sosyal Değişim Teorisi gibi pek çok farklı yaklaşım yer almaktadır. Her teori, sevgi kavramını farklı bir açıdan ele alır ve ilişkilerdeki rolü hakkında farklı bir bakış açısı sunar.

Bu teorilerin her biri, sevgi kavramına dair anlayışımızı arttırmak için önemli bir adımdır. Sevginin ne olduğunu, nasıl hissedildiğini ve nasıl ifade edildiğini daha iyi anlamak, insanların sağlıklı ve mutlu ilişkiler kurmalarına yardımcı olabilir.